«موقعیت‌پذیری مجازی داستانی/حقیقی»: نگرشی نوین به خوانش ابعاد گفتمانی خود؛ بررسی رمان مردی در تاریکی اثر پال آستر

چکیده در تحقیق پیش‌رو مفهوم بدیعی با عنوان موقعیت‌پذیری مجازی داستانی/حقیقی (VFP) در رابطة گفتمانی مؤلف (خالق اثر) و قهرمان به­عنوان نگرشی نوین بر تحلیل روایت‌های ادبی معرفی شده­است. VFP ریشه در «تئوری خودِ گفتمانی» هوبرت هرمنز در مطالعات روان‌شناسی و دیدگاه گفتمانی رابطة مؤلف و قهرمان در مطالعات ادبی و زیبایی‌شناختی باختین دارد. با توجه به ویژگی­های میان‌رشته‌ای پژوهش­های متنی، VFP به ارزیابی روایت‌های خود از دیدگاه روان‌شناختی و ادبی می‌پردازد و امکان مشارکت و کنش گفت‌و‌گویی موقعیت‌های شخصیتی قهرمان اول داستان به­عنوان من ِ‌هنرمند/داستانسرا و من ِ‌ ‌قهرمان داستان را در میان دیگر موقعیت‌های درونی و بیرونی او بررسی می‌کند. برای تبیین شیوه کاربست تئوری VFP، این جستار به عنوان نمونه، تحلیلی از رمان مردی در تاریکی (۲٠٠٨) اثر پال آستر را ارائه می‌دهد. این بررسی نشان می­دهد که موقعیت‌های درونی و بیرونی مشابه در دنیای واقعی مؤلف و دنیای داستانی قهرمان به‌صورت گفتمانی در ارتباط تنگاتنگ بوده و سرانجام تحت تأثیر این روند پویای موقعیت‌پذیری، خودِ پسا‌مدرن در جایگاه من ِ‌هنرمند می­تواند تا حدود زیادی خصوصیات شخص گفتمانی را به­معرض بروز بگذارد و با رها‌کردن گذشته و پذیرش وضعیت کنونی و ایجاد دیدگاه‌های مثبت برای آینده به موقعیت بحرانی و کشمکش درونی خود به­صورت کاملاً نوینی پاسخ دهد.